Wat leren kinderen van poëzie?
Kinderversjes, kinderliedjes, kinderrijmpjes, je kent ze wel! Toch lijkt poëzie voor kinderen soms nog een beetje een 'eng' genre. Terwijl kinderen dit hartstikke leuk vinden! Rian Visser, dichter en kinderboekenschrijfster, vertelt jou waarom.
Wat is poëzie nou eigenlijk?
"Een gedicht is een ding van taal. Dichters gebruiken vaak woorden die mooi bij elkaar klinken. Dat kan met behulp van eindrijm, maar ook met beginrijm, middenrijm of alliteratie. Zij gebruiken vaak vergelijkingen en originele beelden. Hoewel een gedicht meestal minder woorden telt dan een verhaal, staat er vaak een heleboel. De taal is namelijk heel compact en roept veel gedachtes op. Een gedicht kan grappig, serieus of verdrietig zijn. Alles kan en alles mag."
Wat leren kinderen van poëzie?
"Gedichten zijn een vrije manier van omgaan met taal. Er zijn namelijk geen regels voor een gedicht. Je mag bijvoorbeeld zelf woorden verzinnen, je mag zelfs zinnen schrijven die grammaticaal niet correct zijn... Zowel bij het schrijven als bij het lezen ben je vrij. Een gedicht lezen is geen ‘begrijpend lezen’. Niemand kan weten wat de dichter bedoelt. Soms weet zelfs de dichter dat niet! Of hij of zij wil dat er meerdere mogelijkheden zijn om een gedicht te interpreteren. In 2018 stond een gedicht van mij in de Cito-eindtekst. Cito stelde er vragen over en kinderen moesten zeggen wat juist was: A, B, C of D? Dat vond ik wel gek. Vaak waren er twee antwoorden die ik allebei zou goedkeuren. En misschien... nog wel een derde. Op sommige vragen wist zelfs ik het antwoord niet precies! Denk dus gerust bij een gedicht wat je zelf wilt. Misschien brengt het je op het idee om zelf ook een gedicht te schrijven?
Mijn gedicht 'Beeldtaal' gaat over deze vrijheid. Niemand kan exact weten wat de dichter bedoelt. Dat is aan de lezer."
Beeldtaal
Kun jij iets tekenen
bij woorden
bij de dingen die ik zeg?teken dan
een gat in de dag
kou
wind
een brok in de keel
of dikke pechteken een kuch
een zucht
de geur van vers brood
de tijd
een ogenblik
het begin of het eind
van een planteken de plek waar ooit
de plek waar nooit
de plek waar straks
iets zal gebeurenteken de pijn van een duw
de smaak van zeeer is zoveel
wat ik wil zien
zoals liefde
later
ooit en misschienmaak beelden
bij mijn gedicht
maar voel je vrij:
deze woorden
zijn van jou
ook al kwamen ze uit mij.
— Bron: Rian Visser, Gepubliceerd in Querido’s poëziespektakel Nr 3 en Dichter. Nr 10
En als je poëzie nou zelf niet zo leuk vindt?
"De meeste gedichten zijn lekker kort. Ideaal dus om te lezen voor het slapengaan. Haal een paar dichtbundels uit de Bibliotheek. Kijk samen met je kind naar de tekeningen en laat je kind een gedicht kiezen. Lees het voor, praat erover. Wat is het mooiste woord uit het gedicht? Wat voel je als je het gedicht leest? Waar denk je aan? Was het een grappig, verdrietig of blij gedicht? Lees het gerust morgen nog een keer. Hoe vaker je hetzelfde gedicht lees, hoe mooier het wordt. Zelfs als je er nog steeds niets van begrijpt."
Vanaf wanneer kun je poëzie al met kinderen bespreken?
"Peuters zijn vaak dol op bakerrijmpjes. Voor hen is vooral de klank belangrijk. Er zijn voor jonge kinderen ook veel rijmpjes geschreven waarbij je bewegingen kunt maken. Rijmpjes en versjes uit de oude doos is nog steeds een prachtig boek voor elke ouder die zijn kinderen wat cultuurgoed wil meegeven. In mijn versjesboek De boekenbus zitten ook versjes waarop je kunt bewegen of waar je bijvoorbeeld mee kunt leren tellen. Oudere kinderen genieten meer van grappige gedichten of gedichten waarin ze hun gevoelens herkennen. In mijn bundel Duizend levens staan bijvoorbeeld gedichten over gamen, over het klimaat en het schoolkamp."
Poëzie van Rian Visser
-
Rian Visser
-
Rian Visser
-
Rian Visser
-
Rian Visser
-
Rian Visser
Over Rian Visser
Rian Visser is dichter en kinderboekenschrijfster. Ze schrijft humoristische en spannende kinderboeken, die perfect aansluiten bij de leefwereld van kinderen. Ze is zeer bedreven in het schrijven op lagere AVI’s en in het bedenken van spannende verhalen voor minder goede lezers. Daarnaast is ze een van de vaste dichters van het tijdschrift 'DICHTER' van Plint. Onlangs verschenen van haar de dichtbundels De boekenbus en Duizend levens. Ook schreef ze liefdesgedichten voor pubers, die verschenen in Wil jij met mij?