Als ouder of leerkracht is het van groot belang om dit gedrag te herkennen en te begrijpen, en vooral om kinderen te ondersteunen en te leren hoe ze hiermee kunnen omgaan.

Wat is online pesten eigenlijk?

Online pesten, ook wel cyberpesten genoemd, verwijst naar het pesten, lastigvallen of kwetsen van anderen via digitale communicatiemiddelen, zoals social media, tekstberichten en online platforms. Het kan zich uiten in verschillende vormen, zoals haatberichten, scheldpartijen, kwetsende opmerkingen, het delen van vernederende foto's of video's, of zelfs het verspreiden van valse informatie.

Kim Aukema van Wijs en Sterk is kindercoach en richt zich op (online) pesten en het bouwen aan zelfvertrouwen bij kinderen. Ze is vroeger zelf ook gepest. “De gevolgen van online pesten kunnen verwoestend zijn, zowel mentaal als fysiek. Denk aan stress, slapeloosheid, onderpresteren op school, niet meer functioneren in groepen, maar ook aan buikpijn of ziek worden.”

Hoe ga je om met online pesten?

Hoewel het moeilijk is om online pesten volledig te voorkomen, kunnen ouders en leerkrachten een belangrijke rol spelen in het helpen van kinderen om hiermee om te gaan, legt Kim uit. “Het is essentieel om open communicatielijnen te behouden en kinderen te leren hoe ze zichzelf kunnen beschermen.” Kim geeft tips over hoe je als ouder om kunt gaan met online pesten.

Herkenning van online pesten
“Let op veranderingen in het gedrag van kinderen. Als ze online gepest worden, kunnen ze zich terugtrekken, angstig zijn, of lichamelijke reacties vertonen zoals rood worden of verschrikt kijken.”

Praat erover
“Begin het gesprek over online pesten met je kinderen. Stel vragen en laat ze weten dat je er altijd voor hen bent. Bespreek wat ze online tegenkomen en wat ze zouden moeten doen in situaties waarin ze worden lastiggevallen. Vraag ook eens ‘Hoe was je online dag’ in plaats van ‘Hoe was je dag’.

Troost en steun
“Het is van cruciaal belang om kinderen te troosten en steun te bieden als ze het slachtoffer worden van online pesten. Slachtoffers van pestgedrag voelen zich vaak eenzaam, dus het is belangrijk dat ze weten dat ze niet alleen staan.”

Melden
“Moedig kinderen aan om online pestgedrag te melden. Veel kinderen schamen zich voor het feit dat ze online gepest worden, omdat ze denken ‘het zal wel aan mij liggen’. Vertel ze dat het nooit hun schuld is. En leer ze hoe ze bewijsmateriaal kunnen verzamelen, zoals screenshots maken, en hoe ze dit kunnen delen met vertrouwde volwassenen, zoals ouders, familieleden of leerkrachten. Scholen hebben vaak pestprotocollen en vertrouwenspersonen om te helpen.”

Tips bij online pesten

Sommige kinderen vinden het moeilijk om te praten over online pesten, uit angst of schaamte. Dan is het essentieel om begripvol en geduldig te zijn, vertelt Kim. “Probeer bruggen te bouwen voor gesprekken, en benadruk dat je er bent om te helpen, niet om te oordelen. Deel je eigen ervaringen en maak duidelijk dat pesten nooit de schuld van het slachtoffer is.”

Ook online meekijken willen veel kinderen – begrijpelijk – niet. Wat doe je dan als ouder? Ook hier heeft Kim een aantal handige tips voor:

Instellingen en controle
“Als ouder kun je de privacy-instellingen van sociale media-accounts van je kinderen beheren en controleren, door bijvoorbeeld jouw TikTok-account te koppelen aan dat van je kind. Leg ook uit hoe je tweestapsverificatie instelt, zodat ze niet gehackt kunnen worden. Verder is het ook belangrijk dat je ze leert wat ze op social media delen en waarom en dat ze een afgeschermd account gebruiken, waar ze alleen mensen die ze kennen op toelaten. Kijk op kijkwijzer.nl voor meer informatie en tips over ouderlijk toezicht.”

Samen kijken
“Heb je jonge kinderen? Maak samen met je kinderen een account aan en kijk samen. Dit kan helpen om hen bewust te maken van de online wereld en om gesprekken over online gedrag te vergemakkelijken.”

Leren ermee om te gaan

Volgens Kim kun je online pesten niet stoppen, maar je kunt er wel mee leren omgaan. “Als je boos wordt op de pester of juist negeert, wordt het vaak alleen maar erger. Dan krijgen ze juist de aandacht die ze willen. De kunst is om er op een goede manier mee om te gaan. Stap één daarvan is om dit soort gedrag áltijd te melden. Een nieuwe hobby of sport kan zorgen voor afleiding en nieuwe vrienden. Kan je kind wel wat zelfvertrouwen gebruiken? Check dan de groepstraning van Wijs en Sterk.”

Voor meer informatie en tips kun je terecht op websites als mediawijsheid.nl, kijkwijzer.nl en hoezomediawijs.nl.