Praten over boeken

‘Mijn moeder of vader praat met mij over boeken.’
Het is een vraag uit de landelijke monitor die gaat over lezen, leesplezier en leesbevordering. Leerlingen van groep 5 t/m 8 en leerkrachten uit heel Nederland vullen een vragenlijst in. Meer dan 150.000 leerlingen hebben bovenstaande vraag beantwoord. Ze konden kiezen uit: vaak, soms of nooit. Meer dan de helft zegt: nooit.

Help en faciliteer je kind

Als ouder (of leerkracht) kun je volgens de leescirkel van Chambers* op drie manieren helpen bij de leesopvoeding van kinderen:
1. Kiezen: je zorgt voor een aantrekkelijk aanbod aan leesmaterialen. Boeken, tijdschriften, strips, informatieboeken, luisterboeken, moppenboeken…
2. Lezen: je zorgt voor tijd voor lezen en voorlezen. Voorlezen voor het naar bed gaan, een prentenboek op de bank, even samen lezen, een luisterboek tijdens een lange autorit, samen in een zoekboek kijken.
3. Reageren: je praat over boeken. Dat betekent interesse tonen in wat je kind leest, erover praten of een vraag stellen over het boek.

*Aidan Chambers is schrijver van jeugdboeken, oud-leerkracht en bevlogen leesbevorderingsexpert. Hij schreef ook boeken over de leesomgeving en praten over boeken. Wil je meer weten? Op internet vind je volop informatie over de leescirkel van Chambers.

Hoe praat je met kinderen over boeken?

Vaak begint bij het uitzoeken van een boek een gesprek over de boekkeuze. Het gaat bijvoorbeeld over het onderwerp, de serie en of iets niet te moeilijk/spannend/makkelijk is. Of: ‘Je hebt al twee strips, wil je niet nog iets anders? Dit heb je zo uit.’ Als ouder kun je meedenken: zullen we een boek zoeken over tijdreizen? Een informatief boek over tijgers. Een kinderkookboek voor de woensdagmiddag.

Als je boeken voorleest ontstaat er gemakkelijk een klein gesprekje. ‘Ik ben benieuwd hoe dit afloopt, hoe denk jij dat het verder gaat?’ ‘Wat zal ze nu gaan doen?’
Na afloop kun je vragen wat je kind het leukst vond aan een boek. Of hij of zij nog een boek van dezelfde schrijver wil proberen.
Wil je nog een stapje verder gaan, dan kun je vragen stellen die wat dieper ingaan op het boek dan alleen ‘Was het een spannend boek?’ Bijvoorbeeld:

• ‘Welk personage vond je het leukst? Zou jij die persoon willen zijn?’
• ‘Waar speelt het verhaal zich af? Is dat belangrijk voor het verhaal?’
• ‘Ken je iemand die dit een mooi verhaal zou vinden?’

Delen

Ook een vraag uit het landelijke onderzoek: ‘Wie geeft jou wel eens tips voor leuke boeken?’
Nou? De meeste tips krijgen kinderen van hun ouders. Daarna komen vriendjes en vriendinnetjes en dan juffen en meesters. Sommige kinderen geven aan dat ze van niemand tips krijgen.
Boekentips geven doen ouders dus wel. Naarmate je kind groter wordt en zelfstandiger leest en kiest, kun je betrokken blijven door zélf eens een boek te lezen dat je kind uit heeft. Ik vond het heel leuk als mijn moeder een boek las waar ik zelf helemaal vol van was. Om dat plezier te delen. Net zoals je kunt genieten van samen een film kijken en dan verzuchten: ‘Dát was spannend…’

Dus vraag af en toe een tip terug aan je kind. Dat boek dat we laatst uit de bieb hadden, is dat iets voor mij, denk je? Zeker weten dat je kind het leuk vindt dat je zo betrokken bent en een boek meeleest.

Boekentips

Gewoon op zoek naar een leuk boek?

Filosofie

En dan hebben we in april natuurlijk ook weer de Maand van de Filosofie. Eerder schreef ik in al een blog over filosofie en kinderboeken. Er zijn natuurlijk weer nieuwe boeken met een filosofische inslag te leen bij de bieb. Perfect om samen over te praten.

Zweetvoetenman

Het is al een aantal jaar oud, maar afgelopen week herontdekte ik tijdens een cursus mijn favoriete informatieve boek: De zweetvoetenman. Een jeugdboek, maar tegelijk een fantastische tip voor alle volwassenen die wat meer willen leren over de rechtspraak. Heb je een kind met een brede interesse, lees dan zeker samen dit boek.
Het boek gaat over allerlei interessante vragen en rechtszaken.

• Als je fiets is gestolen, mag je hem dan terug stelen?
• Mag je je schoenen uitdoen en met zweetvoeten in de bibliotheek zitten?
• En wat als je een taart met vergif laat bezorgen om iemand te vermoorden en de verkeerde persoon eet de taart?

Allemaal waargebeurd, humoristisch en duidelijk beschreven én mooi vormgegeven en geïllustreerd.

Over Suzanne

Hoi, ik ben Suzanne en ik werk als Programmamaker Lezen bij de Bibliotheek. Ik woon in Haarlem met mijn man en twee zoons (15 en 17). Ik kom veel op basisscholen waar ik werk aan leesbevordering. Natuurlijk lees ik graag jeugdliteratuur. Ik geef trainingen met als thema leesplezier voor kinderen met leesproblemen. Handig voor thuis, want mijn zoons hebben dyslexie. Ze vinden het niet altijd leuk om een moeder te hebben die bij de bieb werkt en ík had best graag boekenwurmen gehad. Gelukkig vinden we toch manieren om mooie en spannende boeken te lezen of te luisteren.